Koşullu Öz-Değer, Riskli İnternet Davranışları ve Siber Zorbalık/Mağduriyet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi*

Abstract

Bu araştırmanın amacı riskli internet davranışları, içsel ve dışsal koşullu öz-değer alanlarının siber zorbalık ve mağduriyet üzerindeki etkisini incelemektir. Bu araştırmaya Sakarya Üniversitesi'nin çeşitli bölümlerinde okuyan 505 öğrenci katılmıştır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Koşullu ÖzDeğer Ölçeği, Riskli İnternet Davranışları Anketi ve Revize Edilmiş Siber Zorbalık Envanteri uygulanmıştır. Riskli internet davranışlarının ve içsel ve dışsal öz-değer alanlarının siber zorbalıkla ilişkili davranışlar üzerindeki etkisi yapısal eşitlik modellemesi yoluyla incelenmiştir. Yapısal eşitlik modelinde içsel öz-değer alanları erdem ve aile desteği, dışsal öz-değer alanları ise akademik yeterlik, onay alma ve rekabet değişkenlerinden oluşturulmuştur. Ayrıca koşullu öz-değer alanları, riskli internet davranışları, siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkileri incelemek için Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Modelin uyum iyiliği indeksleri (?2/sd 2.80, p.000 RMSEA.06, % 90 RMSEA CI .055-.064, CFI.92, TLI .91, RMR.06 ve SRMR.06) modelin kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermektedir. Yol analizi sonuçlarına göre siber zorbalığı ve mağduriyeti; riskli internet davranışları ve dışsal öz-değer alanları pozitif, içsel öz-değer alanları ise negatif yönde yordamaktadır. Kurulan yapısal eşitlik modeli siber zorbalığın/mağduriyetin %42'sini açıklamaktadır. Bu bulgular alanyazın eşliğinde tartışılmıştır.

The aim of this study was to examine relationships among risky internet behaviors, internal and external contingencies of self-worth, and cyberbullying and cybervictimization. 505 undergradute students from different departments of University of Sakarya participated in this study. The Sociodemographic Form, the Contingencies of Self-Worth Scale, the Risky Internet Behaviors Questionnaire, and the Revised Cyberbullying Inventory were applied to participants. The effect of risky internet behaviors, internal and external contingencies of self-worth on cyberbullying and cybervictimization were investigated via structural equation modelling. In structural equation modelling, internal contingencies of self-worth was generated using virtue and family support. External contingencies of self-worth derived from academic competency, approval, and competition. Also Pearson correlation coefficients were utilized to investigate relationships among contingencies of selfworth, risky internet behaviors, cyberbullying and victimization. The goodness of fit indices (?2/sd 2.80, p.000 RMSEA.06, % 90 RMSEA CI .055-.064, CFI.92, TLI .91, RMR.06 and SRMR.06) of model was well fit. According to path analysis, cyberbullying and cybervictimization were predicted positively by risky internet behavior and external contingencies of self-worth and negatively by internal contingencies of self-worth. The structural model explained 42 % variances of cyberbullying/cybervictimization. These results were discussed in the light of the literature.