Tarihi Olaylar Değerlendirilirken Ahlaki Yargı Yapılmalı mıdır? Tarih Öğretmen Adaylarının Ahlaki Yargılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı tarih öğretmen adaylarının ahlaki yargılarını bazı değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın yöntemi durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubu 28 tarih öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada veriler, nitel anket ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ise içerik ve betimsel analiz kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde frekans (f), yüzde (%) ve çapraz tablolar kullanılmıştır. Araştırma sonucunda tarih öğretmen adaylarının çoğunluğun ahlaki yargıları fark edebildiği ve ahlaki yargı eğilimi gösterdiği bulgulanmıştır. Tarih öğretmen adaylarının ahlaki yargı eğilimleri nedensellik, büyük adamlar üzerinden gerçekleşmiştir. Öğretmen adaylarının yarısı karşıolgusal ahlaki yargı eğilimi göstermiştir. Ancak öğretmen adaylarının verdikleri örneklerde karşıolgusal nedensellik ile karşıolgusal ahlaki yargıları karıştırdıkları anlaşılmıştır. Tarih öğretmen adaylarının çoğunluğunun ahlaki yargı kullanımına ilişkin epistemolojik inançları ahlaki yargıların kullanılmaması yönündedir. Ancak ahlaki yargı kullanılmamalı yönünde epistemolojik inançlara sahip tarih öğretmen adaylarının azımsanamayacak bir kısmı tutarsızlık göstererek ahlaki yargı eğilimi göstermiştir. Ayrıca araştırmada ahlaki yargılardan kaçınabilmenin önemli bir koşulunun tarihsel metinlerdeki ahlaki yargıları fark edebilme becerisi olduğu anlaşılmıştır.

This research aims to examine the ethical judgements of history teacher candidates regarding certain variables. The method of investigation is a case study. The study group of the study consisted of 28 history teacher candidates. The data were collected by qualitative questionnaire. In the analysis of the data, content and descriptive analyses were used. Frequency (f), percentage (%) and cross tabulation were used in the analysis of quantitative data. As a result of the research, it was detected that the majority of the history teacher candidates could recognise the ethical judgement and show the ethical judgement tendency. The tendencies of the ethical judgement of history teacher candidates have been based on causality and the great men. Half of the History teacher candidates showed a tendency towards the counterfactual ethical judgements. However, it has been understood that in the examples given by teacher candidates, they confounded the counterfactual causality and counterfactual ethical judgements. The epistemological beliefs of the majority of history teacher candidates regarding ethical judgements use are that ethical judgments should not be used. However, some of the history teacher candidates with epistemological beliefs that ethical judgements should not be used showed a tendency of the ethical judgements by showing inconsistency. Also, it is understood in the research that an essential condition of avoiding the ethical judgements is the ability to recognize the ethical judgements in historical texts.