Üretim İşletmelerinde Firma Karlılığının Finansal Belirleyicileri ve BİST İmalat Sanayi Uygulaması

Abstract

Firmaların karlılık düzeylerini etkileyen faktörlerin saptanması ekonominin verimliliğinin ve etkinliğinin belirlenmesinde büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, firmaların karlılık düzeylerinin açıklanmasında, finansal göstergelerinin anlamlılığını ve finansal göstergeler ile karlılık değişkenleri arasındaki ilişkilerin ortaya konulmasını amaçlamaktadır. Analizde, İmalat Sanayi Endeksinde yer alan 78 adet firma kullanılmış ve 2000-2011 yılları arasındaki finansal oranlar yıllık olarak ele alınmıştır. Çalışmada, değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçmek amacıyla panel regresyon modellerinden yararlanılmış ve 3 ayrı model elde edilmiştir. Modellerde, Hisse Başına Kazanç (HBK), Net Kar / Öz Sermaye (NK/OS) ve Net Kar / Toplam Aktif (NK/TA) bağımlı değişken, Net Satış / Toplam Aktif (NS/TA), Satılan Mamul Maliyet / Stoklar (SMM/STK), Net Satışlar / Ticari Alacaklar (NS/TİCA), Cari Oran (CO), Duran Varlık / Toplam Aktif (DV/TA), Maddi Duran Varlık / Uzun Vadeli Yabancı Kaynak (MDV/UVYK), Net Satışlar / Dönen Varlıklar (NS/DV) ve Toplam Borç / Toplam Aktif (TB/TA) bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Sonuç olarak, analiz edilen her üç modeli TB/TA, DV/TA, MDV/UVYK değişkenleri istatistiki olarak açıklarken, Model 2 ve Model 3 için ise sadece NS/DV değişkenin istatistiki olarak açıkladığı gözlenmiştir.

Determination of the factors affecting the level of profitability of companies has a great importance in determinig of efficiency and effectiveness of economy. This study aims significance of the financial indicators in explaining the level of profitability of firms and to put forward the relationship between financial indicators and variables of profitability. It has been used 78 firms in Istanbul Stock Exchange (ISE) Manufacturing Sector and were considered financial ratios among 2000-2011 years in the analysis. In this study, it has been used panel regression analysis to measure the relationship between the variable sand were obtained 3 different models. In the models it has been used Earnings Per Share (HBK), Net Profit/Shareholders Equity (NK/OS), Net Profit/Total Assets (NK/TA) as dependent variables and Net Sales/Total Assets (NS/TA), Cost of Goods Sold / Inventory (SMM/STK), Net Sales / Accounts Receivable (NS/TİCA), Current Ratio (CO), Fixed Asset / Total Asset (DV/TA), Tangible Asset / Long Term Liabilities (MDV/UVYK), Net Sales / CurrentAsset (NS/DV) and Total Debt/ Total Asset (TB/TA) as independent variables. As a result, while each 3 models analyzed explain statistically TB/TA, DV/TA, MDV/UVYK variables and NS/DV variable only explains statistically to Model 2 and Model 3.