GÖÇMENLERİN ULUSLARARASI TİCARET ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: MENA BÖLGESİ’NDEKİ TÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Abstract

Uluslararası göç hareketlerinin ülke ekonomileri üzerine etkisi konusunda çok farklı görüşler söz konusudur. Bazı görüşler, göçün göç veren ülkelerin ekonomisini olumsuz yönde etkilediğini savunurken, bazıları ise, göçün göç veren ülkelerin ekonomilerini olumlu anlamda etkilediğini savunmaktadırlar. Ancak genel kanı göçmenlerin hem anavatanları hem de bulundukları ülkeye ilişkin bilgilere sahip olmaları nedeniyle göç ettikleri ülke ile bulundukları ülke arasındaki dış ticaret hareketlerini etkilediği yönündedir. Nitekim gerek Türkiye ve gerekse yurtdışında göçmen nüfusuna sahip diğer ülkelere ilişkin ulusal ve uluslararası literatürde bu durumu doğrulayan pek çok çalışma söz konusudur. Ancak bu çalışmalar genellikle dış ticaret hareketliliğinin yoğun olarak yaşandığı ülke ve bölgelere yöneliktir. Bu çalışmada ise, diğer çalışmalardan farklı olarak Türkiye'nin orta vadeli ekonomik hedefleri doğrultusunda alternatif pazarlardan birisi olan bazı kaynaklarda Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerini kapsayan bazı kaynaklarda ise bu bölgelere ek olarak bazı Orta Asya ülkelerini de içine alan MENA Bölgesi seçilerek potansiyel pazarlardaki durum incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 2014 yılı verilerine göre bölgede en fazla Türk göçmenin bulunduğu 20 ülke belirlenmiş ve göçmenlerin bu ülkeler ile Türkiye arasındaki dış ticaret hacmini etkileyip etkilemediği, etkiliyorsa bu etkinin yönünü belirlemeye yönelik bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada 2004-2013 dönemine ait panel veri setine dayalı genişletilmiş çekim modeli kullanılarak, dış ticaret hacmi genel olarak ve bileşenleri ayrı ayrı modellenerek göçmen miktarının etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye'den ilgili ülkelere göçün Türkiye'nin ithalatı üzerinde pozitif yönlü bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir

There are different kinds of views about international migration movements on countries’ economics. Some of views supported that migrant, affected on emigrant countries’ economies negatively, other views supported that migrant affected on emigrant countries’ economies positively. However; accepted opinion is that the migrants, who have advantages of the knowledge of both homeland and where they live, affect the movements of international trade between the country they emigrated and the country where they live. Thus, there are studies in support of this situation in national and international literatures. However, this studies intended to regions and countries which occur mobilities of foreign trade intensely. In in this study differently from other studies tried to investigate situation of potential markets by selecting MENA regions which involve to as some of Middle East and North Africa countries in the some of books and in addition to some Central Asia countries. In this study, according to Labour of Social and Security Ministry of data in 2014 twenty countries are determined that are situated the highest Turkish immigrants and whether immigrants affect foreign trade between, if ıt effects, in related to a direction effect a study had been n gotten. In this study, extended gravity model which based on panel data set in the period of 2004 – 2013 has been used. And also, the effect of the number of immigrants has been studied by modeling foreign trade in general and its components separately. According to the results of the study, It has been found that the migration to these countries from turkey have a positive effect on Turkey imports