KELİME ÖĞRETİMİNDE GRAFİK DÜZENLEYİCİLERİ (FRAYER MODELİ ÖRNEĞİ)

Abstract

Kelime dağarcığı, temelinde bilgiye dayalı sözcükler, terimler ve kavramlar bilgisi olup; aslında insan bilincinin bir evrenidir (Vygotsky, 1986). Bu açıdan kelime kazanımı ve gelişimi, bireyin akademik, sosyal ve kültürel gelişiminin, kısacası profesyonel yaşamın gerekli bir parçasıdır. Zengin kelime bilgisi, eğitimsel deneyimlerin tüm içerik bölgelerini etkiler ve özellikle iletişimin bütün bölümlerinde etkin bir rol oynar. Kelime öğretiminde bir grafik düzenleyici olan Frayer modeli, sosyal ve bilişsel yapılandırmacı öğrenme kuramını temel alarak öğrenci öğrenmesini destekler; bu nedenle model, başarılı kelime öğretiminin tüm bileşenlerine fazlasıyla sahiptir. Nitekim bu tip bir düzenleyici kullanmanın en büyük avantajlarından biri de, öğrencilerin yeni bilgiyi şemalarında bulunan ön bilgi ve yaşantılarına bağlamasıdır. Şema teorisine göre, bir kişi zihinde daha önce depoladığı bilgiyle yeni bilgi arasında anlamlı bir bağ kuramadığı sürece yeni bilgiyi öğrenemez. Dolayısıyla Frayer modeli, öğrencilerin kelimeleri uzun süreli belleğe kaydetmesini amaçlayan bilgi işlem sürecine dayalı bir strateji olup; kelimelere yeni anlamlar kazandırarak semantik haritalar oluşturmasına yardımcı olur. Ayrıca Frayer modeli, öğrencilerin anahtar kelimeye ilişkin tanımını ve temel özelliklerini açıklamalarına, örnek olan ve örnek olmayan kavramları belirlemelerine, böylece kendi anlamlarını geliştirmelerine katkı sağlar. Bu araştırmanın amacı, Frayer modelinin özelliklerini açıklamak ve modele yönelik Sosyal bilgiler, Matematik ve Fen ve Teknoloji dersleri bağlamında örnek etkinlikler sunmaktır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan 'doküman incelemesi' yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak modelin kullanımının kavramsal algı zorluğu çeken öğrenciler ya da zayıf okuyucular üzerinde olumlu etkiler yaratması, soyut ve karmaşık kelimelerin öğretiminde ya da öğrencinin öğrenmesine engel olduğu herhangi bir kavram bölgesinde kullanılarak anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirmesi açısından öğrenme ortamında etkili olacağı önerilmektedir

Vocabulary is information of words, terms and concepts on the basis of background knowledge in fact a microcosm of human consciousness (Vygotsky, 1986). In this respect, the development and acquisition of vocabulary is an essential part of one’s academic, social and cultural development, shortly professional life itself. Rich vocabulary knowledge affects all content areas in educational experiences and especially plays role in virtually all aspects of communication. Frayer model a graphic organizer on vocabulary instruction supports student learning by taking into account social and cognitive constructivist learning theory; therefore, it has more all components of successful vocabulary instruction. Indeed, one of the greatest advantages of using type of organizer that it connects new information students’ prior knowledge and experiences already have in their schemas. To theory of schemas, a person can ‘not learn new information without establishing meaningful connections between new knowledge and already knowledge memorized in the brain. Thus, Frayer model is a strategy based on cognitive process, which provides to aim students’ knowledge to longterm memory, also helps them to create semantic maps by rebuilding new meaning to the words. In addition, Frayer model provides that students definite the keyword, explain its characteristics also, identify its examples and non-examples; thus contributes to development their own meanings. The purpose of this study is to explain the characteristics of Frayer model and present sample teachings activities related to model in the context of Social Studies, Mathematics and Science and Technology courses. In the research, ‘document examination’ method which is one of qualitative research methods was used. Consequently, it is suggested that the use of Frayer model will be effective in learning environment in term of providing positive effects on students have difficulties conceptual perception and poor readers, teaching on abstract and complex words, and developing meaningful learnings by using any student’s concept district that obstacles his/her learning