Yumurtlamanın Son Dönemindeki Yumurtacı Tavukların Rasyonlarına Bor (Ortoborik Asit) İlavesinin Yumurta Kabuk Kalitesi ve Tibia Biyomekaniği Parametreleri ile Serum, Kabuk ve Tibia Mineral Konsantrasyonları Üzerine Etkisi

Abstract

Yumurtacı tavuk rasyonlarına farklı seviyelerde Bor (B) ilavesinin yumurta kabuk kalitesi ve tibia biyomekaniği parametreleri ile serum, kabuk ve tibia mineral konsantrasyonları üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülen çalışmada, 62 haftalık Lohman yumurtacı ticari hibrit 0, 50, 75 ve 150 mg/kg seviyelerde B içeren dört farklı rasyonla 12 hafta süreyle yemlenmişlerdir. Rasyona ilave edilen B, yumurta ağırlığı ve kırılma mukavemetini artırıp (P0.05 ve P0.06), hasarlı yumurta oranını azaltmış (P0.01), şekil indeksi ve kabuk kalınlığını etkilememiştir. Rasyona katılan B’nin yumurta kabuğu minerallerinden B, P, Ca (P0.01) ve Pb seviyesini artırdığı (P0.05); Fe miktarını düşürdüğü (P0.01); Zn, Mg, Mn, Na ve S düzeylerini ise etkilemediği (P0.05) belirlenmiştir. Serum minerallerinden B muameleden etkilenmiş (P0.01); Cu, Mn, Fe, Na (P0.01) ve Ca (P0.05) azalmış; Mg, Zn ve P ise değişmemiştir. Rasyona ilave edilen B’nin tibia kemiği biyomekanik özelliklerinin tamamına etkisi önemsiz (P0.05) olurken, tibia kemik B mineral konsantrasyonunda artış (P0.01); Ca, Zn, Mg, P ve Mn mineral konsantrasyonlarında azalmaya yol açtığı (P0.01) tespit edilmiştir. Sonuç olarak, kanatlılarda rasyona B ilavesinin mineral dengesini pozitif yönde etkilediği düşünülerek yumurta kabuk kırılma mukavemetini iyileştirip hasarlı yumurta oranını azaltmak amacıyla yumurtlamanın son dönemindeki yumurtacı tavukların rasyonlarına 50 mg/kg B ilave edilmesinin yararlı olacağı kanaatine varılmıştır.

This study was carried out to determine the effects of boron (ortoboric acid) addition into the diets of hens in the late laying period on egg shell quality, and tibia biomechanic parameters and mineral concentrations of serum, egg shell and tibia. Lohman commercial laying hens which are 62 weeks old were fed with 0, 50, 75, and 150 mg/kg of B for 12 weeks. Although the addition of B into the diet increased the egg weight (P0.05) and improved the shell strength (P0.06), and decreased damaged egg rate (P0.01), the egg shell weight, shape index and shell thickness were not affected by B addition. The addition of B into the diet increased the egg shell minerals such as B, P, Ca (P0.01) and Pb (P0.05); and decreased Fe (P 0.01); Zn, Mg, Mn, Na and S were not affected by additional B (P0.05). B from serum minerals increased (P 0.01); Cu, Mn, Fe, Na (P0.01) and Ca decreased (P0.05); Mg, Zn and P remained unchanged. The effect of B on the biomechanical properties was not significant (P0.05), while the B mineral concentration of tibia bone increased (P 0.01), Ca, Zn, Mg, P and Mn concentrations decreased (P 0.01). It is concluded that in order to have a positive effect on egg shell quality traits and damaged egg rate of hens in the late laying period, 50 mg/kg B supplementation into the diet is adequate and may be suggested.