‘KIRANTA’ KELİMESİNİN KÖKENİNE DAİR

Abstract

Kıranta kelimesi bilim adamlarının büyük bir çoğunluğuna göreİtalyanca quaranta “kırk” kelimesinden gelmektedir. Kelimenin yabancıkökenli olduğu hakkındaki görüşün temelinde “anta” unsurunun mevcutbilgiler ile Türkçede açıklanamayışı yatmaktadır. Kelime bu sebepleyabancı bir kaynağa bağlanmış fakat İtalyanca bir sayı adının nasıl olupda Türkçede “saçı, sakalı ağarmaya başlamış, orta yaşlı adam” anlamınıkazandığı açıklanamamıştır. Kelime, kır kökünden benzerlik, küçültmeişlevi taşıyan AntA birleşik eki ile türemiştir. Türkiye Türkçesi yazıdilinde bulunmayan, Türkiye Türkçesi ağızlarında birkaç kelime türetmişolan AntA eki; yakınlık, benzerlik, genişletme, küçültme işlevi taşıyanA? (An) eki ile küçültme eki tA’nın birleşmesiyle oluşmuştur. TürkiyeTürkçesi ağızlarında kır kökünden türemiş, kıranta ile aynı anlamı taşıyan?ırmansı, gırcıman gibi kelimelerin de bulunması, az da olsa AntA eki iletüremiş başka kelimelerin de mevcut olması kelimenin Türkçe olduğunugösteren önemli delillerdir.

According to a large majority of the scientists, the word ‘kıranta’comes from the word quaranta ‘forty’ in Italian. Behind the basis of theargument that the word is of foreign origin lies that “anta” element cannot beexplained in Turkish with the current information. For this reason, the wordhas been linked to a foreign source but still it could not have been explainedhow a number’s name in Italian gained the meaning “a middle aged man withhair and beard starting to turn gray” in Turkish. The word has derived fromthe similarity with the root kır and AntA compound affix with diminutivefunction. The AntA affix which does not appear in Turkey Turkish, whichhas derived a few words in Turkey Turkish dialects has originated from A?affix with affinity, similarity, diminutive functions and diminution affix tA.The fact that there are words such as ?ırmansı, gırcıman derived from theroot kır, carrying the same meaning with kıranta in Turkey Turkish dialectsand there are other words even if just a few derived with the affix AntA arethe important clues showing that the word id Turkish.