Yağlık Ayçiçeği Tanelerinin Bazı Karakteristik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Ayçiçeği tane özellikleri, verim ve kaliteyle yakından alakalıdır. Dolayısıyla, bu özellikler, genotip ve çevrenin ortak etkileşimi altında olup, özellikle iklim ve toprak yapısı gibi faktörlerden etkilenmektedir. Bu araştırmada, Orta Karadeniz Bölgesinde yağlık ayçiçeği tarımının yoğunluğu dikkate alınarak seçilen, Samsun (Bafra, Vezirköprü ve Havza), Amasya (Merzifon), Çorum (Merkez) ve Tokat (Turhal) yörelerinde 2015 yılında üretici bazında yetiştiriciliği yapılan ve pazara sunulan yağlık ayçiçeği tanelerinin boyu, eni, kalınlığı, bin tane ağırlığı, tane iç oranı, kabuk oranı, nem ve yağ oranları incelenmiştir. Çalışmada, farklı yörelerde yetiştirilen yağlık ayçiçeği tanelerinde nem oranı haricindeki diğer özellikler bakımından önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ortalama tane boyu, eni ve kalınlığı sırasıyla 10.6-11.4; 4.9-5.4 ve 2.6-3.3 mm, kabuk oranı %12.7-26.1, bin tane ağırlığı 49.0-65.0 g, tane iç oranı %58.7-77.5, nem içeriği %7.0-8.7 ve yağ oranı %41.5745.67 arasında değerler almıştır. Bu sonuçlara göre, bölgede Samsun-Bafra ve Tokat-Turhal yörelerinde üretilen yağlık ayçiçeği taneleri incelenen özellikler yönünden ön plana çıkmıştır.

Sunflower seed properties are closely related to yield and quality. Therefore, these properties are under the common interaction of genotype and environment, especially affected by factors such as climate and soil structure. The parameters were examined length, width, thickness, 1000-seed weight, the ratio of dehulled/hulledseed weight, ratio of peel, moisture content and oil content of oil sunflower seeds, obtained from commonly oil sunflower produced locations, Samsun (Bafra, Vezirköprü and Havza), Amasya (Merzifon), Çorum (Center) and Tokat (Turhal), in Central Black Sea Region in 2015 year. The average length, width, thickness, ratio of hull, 1000-seed weight, the ratio of dehulled/hulledseed weight, moisture content and oil content ranged from 10.6 to 11.4, 4.9 to 5.4, 2.6 to 3.3 mm, 12.7 to 26.1%, 49.0 to 65.0 g, 58.7-77.5%, 7.0-8.7% and 41.57-45.67%, respectively. According to these results, oil sunflower seeds produced in Samsun-Bafra and Tokat-Turhal locations of the region were found to be better than oil sunflower seeds produced in the other locations in terms of the investigated properties.