ANKARA’DA RAYLI ULAŞIM

Abstract

II. Dünya Savaşı’nın ardından gelişmiş ülkelerde otomotiv sektörü hızla yaygınlık kazanmıştır. Buna bağlı olarak, büyük kentlerde daha önce raylı sistemlerle (tramvay, metro, banliyö, vb) yapılan kent içi yolculukların büyük bir bölümü özel otomobillerle yapılmaya başlanmıştır. Böylece ilk olarak 1950’li yılların başından itibaren kent içi trafiğinde sorunlar ortaya çıkmış ve bu sorunlara çözüm üretilme çalışmaları başlatılmıştır. Aynı dönemde lastik tekerlekli toplu taşım araçlarının (otobüs, minibüs, dolmuş ve servis araçları) sayısında büyük oranda artış meydana gelmiştir. Bu hızlı artış kentin merkezi iş alanında ve çevresinde önemli sorunların yaşanmasına yol açmıştır. Kent merkezinde trafik yoğunluğunun hızla artması özel bir takım önlemlerin alınmasını kaçınılmaz kılmış; ancak geçici önlem ve müdahalelerin sorunun çözümünde yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu dönemde gelişmiş ülkelerde toplu taşıma (özellikle raylı sistemlere) öncelik tanıyan ulaşım planlama çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalarda da özel oto kullanımının sınırlandırılarak; eşitlikçi, çevreci, güvenli ve konforlu özellikleriyle ön plana çıkan raylı sistemlere vurgu yapılmıştır. Ankara’da ilki EGO Genel Müdürlüğü ve SOFRETU ortaklığı ile yapılan kent içi ulaşım etüdü 1972 yılında yapılmış ve bu çalışmada da raylı sistem çözümü öngörülmüştür. Bu çalışmayı takip eden bütün planlama çalışmalarında raylı sistem alternatifleri teklif edilmiştir. Bu çalışmada Ankara’da yapılmış olan ulaşım planlamalarına yer verilmiş ve planlar içerisinde raylı sistemlerin önemine vurgu yapılmıştır. Bununla birlikte yapılan planlama çalışmalarında yer alan raylı sistem alternatiflerinin gerçekleşmeme nedenleri belirtilmiş ve halihazırda Ankara’da işletilen raylı sistemlerin planlara uygunluğu tartışılmıştır. Ayrıca inşaatına yeni başlanılmış olan Metro-3’ün de kent içi ulaşım planındaki yeri açıklanmaya çalışılmıştır.