Hurûfu'l-me'ânî ve anlam değeri -Tâhâ Sûresi özelinde-
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Bayburt Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Arap dili ve belagatinde, kelime türlerinden biri olan harflerin ayrı bir yeri vardır. Bu nedenle harflerin Kur'ân'daki fonksiyonunu bilmek, Kur'ân ayetlerini doğru bir şekilde anlamaya katkı sağlayacaktır. Hurûf-u me ânî diye isimlendirilen bu harflerin kullanıldığı anlam, cümledeki konumlarına bağlı olarak değişebilmektedir. Bu harflerin cümleye kattığı mana inceliği ve etkisi, buna bağlı dil kurallarını bilmekle mümkündür. Bir sûrenin ihtiva ettiği bütün mana harflerini ele alan çalışmaya az rastlanmaktadır. Bu çalışmada, Arapça metinlerinin ve dolayısıyla Kur'ân ayetlerinin anlaşılmasında büyük etkisi olan mana harflerinin Kur'ân-ı Kerîm'den Tâhâ sûresi örnek alınarak manaya kattığı incelikler ele alınmıştır. Çalışmamız, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında, Kur'ân'daki hurûfu'l-me' ânînin önemi, bu alanda yapılan çalışmalar ve bu çalışmanın diğerlerinden farkı ve problematik yönü hakkındaki bilgilere değinilmiştir. Birinci bölümde, harfin kavramsal alanlarına, teşekkül ve tarihsel sürecine, muhtevasına ve metindeki fonksiyonlarına temas edilmiştir. Ayrıca mana harfleri için kullanılan hurûfu'l-me ânî, me âni'l-hurûf, edat ve alet gibi kavram ve terkiplerin semantik tahlili yapılarak aralarındaki nüanslar incelenmiştir. İkinci bölümde ise sûrede kullanılan edatların î râb, mana ve belagat yönünden ele alınmış ve bu konudaki Arap dilbilimcilerinin görüşlerine yer verilmiştir. Sonuç olarak hicri üçüncü yüzyılın sonlarına kadar mana harfi için sıklıkla kullanılan kelimenin harf kavramının olduğu görülmektedir. Manalı harfler için kullanılan tabirlerin tamamının kullanıldığı ve bu sahada müstakil eserlerin kaleme alınmaya başlanıp, yoğun biçimde görüldüğü dönemin, hicri dördüncü asır olduğu değerlendirilmektedir. Tâhâ sûresindeki ayetlerde kullanılan edatları incelediğimizde, bir harfin anlam derinliği, yer aldığı cümlenin siyâk ve sibakından ortaya çıktığı görülür. Tâhâ sûresinde manaca çok yönlü kullanılan edatların çoğu, cer harflerin olduğu ve bunların çoğu ta'lîl anlamını yansıttığı dikkati çekmektedir.
In the Arabic language and rhetoric, letters, one of the word types, have a special place. Therefore, knowing the function of the letters in the Qur'an is effective in understanding the verses correctly. The meaning of Huruf-u me'ani changes according to their position in the sentence. It is possible to know the meanings of the prepositions in the sentence and the related language rules. It is rare to find a study that deals with all the prepositions contained in a surah. In this study, the subtleties that the prepositions, which have a great impact on the understanding of Arabic texts and the verses of the Qur'an, are explained by taking the Surah Taha as an example. Our study consists of introduction, two parts and conclusion. In the introduction, the importance of the prepositions in the Qur'an, the studies in this field and their differences and problematic aspects are examined. In the first chapter, the conceptual, formation and historical process of the letter and its functions in the text are mentioned. The nuances between them were examined by making a semantic analysis of the concepts of hurûfu'l-me'ani, me'ani'l-hurûf, prepositions and instruments. In the second part, the prepositions are examined in terms of î'râb, meaning and rhetoric; The views of Arab linguists are mentioned. The period when all the terms of letters were used and individual works were written is the fourth century. The depth of meaning of a letter emerges from the flow of the sentence. Most of the prepositions in the surah are cer letters. Most of them mean ta'lîl.
In the Arabic language and rhetoric, letters, one of the word types, have a special place. Therefore, knowing the function of the letters in the Qur'an is effective in understanding the verses correctly. The meaning of Huruf-u me'ani changes according to their position in the sentence. It is possible to know the meanings of the prepositions in the sentence and the related language rules. It is rare to find a study that deals with all the prepositions contained in a surah. In this study, the subtleties that the prepositions, which have a great impact on the understanding of Arabic texts and the verses of the Qur'an, are explained by taking the Surah Taha as an example. Our study consists of introduction, two parts and conclusion. In the introduction, the importance of the prepositions in the Qur'an, the studies in this field and their differences and problematic aspects are examined. In the first chapter, the conceptual, formation and historical process of the letter and its functions in the text are mentioned. The nuances between them were examined by making a semantic analysis of the concepts of hurûfu'l-me'ani, me'ani'l-hurûf, prepositions and instruments. In the second part, the prepositions are examined in terms of î'râb, meaning and rhetoric; The views of Arab linguists are mentioned. The period when all the terms of letters were used and individual works were written is the fourth century. The depth of meaning of a letter emerges from the flow of the sentence. Most of the prepositions in the surah are cer letters. Most of them mean ta'lîl.
Açıklama
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Dilbilim, Linguistics
