Cemîl Sıdkî ez-Zehâvî’nin el-Fecru’s-Sâdık Adlı Eseri Özelinde Vehhâbîlik Eleştirisi

dc.contributor.authorİnal, İbrahim Hakkı
dc.contributor.authorSever, Mehmet
dc.date.accessioned2024-10-04T19:04:12Z
dc.date.available2024-10-04T19:04:12Z
dc.date.issued2023
dc.departmentBayburt Üniversitesien_US
dc.description.abstract18. 18. asrın ortalarında ortaya çıkan Vehhâbîlik, İslam düşüncesinde geleneksel dinî anlayışa tepkiselliği ile dikkat çeken bir akımdır. Kurucusu Muhammed b. Abdülvvehâb’ın görüşleri, bid‘at merkezli bir düşünceden hareketle, Müslüman toplumun yüzyıllara dayanan dinî anla- yışını inkâr etmek üzere inşâ edilmiştir. Bu doğrultuda Vehhâbîlik, küfür alameti kabul ettiği kurum ve yapıları ortadan kaldırmayı yapısal bir karaktere dönüştürmüştür. Bu çalışma, Vehhâbîliğin Irak’taki faaliyetlerinden rahatsız olan Iraklı şâir Cemîl Sıdkî ez-Zehâvî’nin (ö. 1936) Vehhâbîlik hakkında eleştirel risâlesini incelemektedir. Zehâvî, Vehhâbîliğin tarihi kö- kenini ortaya koymak; siyasi ve dinî alandaki faaliyetlerini eleştirmek için yazdığı el-Fecrü’s- Sâdık adlı eser ile bu dinî hareketin bilinmeyen yönlerini açıklamaya çalışmıştır. Eser, muhte- vası itibarıyla şirk, bid‘at, tevessül ve tekfir gibi Müslüman toplumun gündemini meşgul eden konuları incelemiştir. Reddiye türü olan eser, içerik yönünden Vehhâbîlik hakkında yazılan ilmî çalışmalarda önemli bir kaynak olarak dikkat çekmektedir. Çalışmada metin tahlîli yön- temi kullanılarak, Zehâvî’nin ortaya koyduğu teorik ve tarihsel eleştiri ortaya çıkarılmaya ça- lışılacaktır. Zehâvî’ye göre Vehhâbîlik dinî olmaktan daha çok siyasi hedefler uğrunda araç- sallaştırılmış bir harekettir. Temeli Hâricî düşünceye dayanan bu yapının sosyolojik zemini kabile tassubuna dayanmakta, ötekine karşı tepkisellliği barındırmaktadır.en_US
dc.identifier.doi10.37697/eskiyeni.1282005
dc.identifier.endpage900en_US
dc.identifier.issn1306-6218
dc.identifier.issn2636-8536
dc.identifier.issue50en_US
dc.identifier.startpage877en_US
dc.identifier.trdizinid1199739en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.37697/eskiyeni.1282005
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1199739
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12403/4234
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofEskiyenien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectİslam Mezhepler Tarihien_US
dc.subjectCemîl ez-Zehâvîen_US
dc.subjectReddiyeen_US
dc.subjectVehhâbîliken_US
dc.subjectTevessülen_US
dc.subjectTekfiren_US
dc.titleCemîl Sıdkî ez-Zehâvî’nin el-Fecru’s-Sâdık Adlı Eseri Özelinde Vehhâbîlik Eleştirisien_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar