Ülkelerin İnsani Gelişmişlik Sınıflamalarının UTADIS Yaklaşımı Aracılığıyla Yeniden Hesaplanması ve Değerlendirilmesi

dc.contributor.authorÖzcan, Kübra Akyol
dc.contributor.authorOktay, Erkan
dc.date.accessioned2024-10-04T19:07:51Z
dc.date.available2024-10-04T19:07:51Z
dc.date.issued2020
dc.departmentBayburt Üniversitesien_US
dc.description.abstractÜlkelerin gelişmişlik düzeyini tek başına milli gelirdeki artışla açıklamanın mümkünolmadığını ileri süren Amartya Sen tarafından geliştirilen İnsani Gelişmişlik İndeksi, hesaplamayasağlık, eğitim ve gelir bileşenlerini de dahil etmektedir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) tarafından ilk kez 1990 yılında hazırlanan İnsani Gelişmişlik Raporları ile sunulmayabaşlanan ülkelerin İnsani Gelişmişlik İndeksi değerleri; Doğumda Yaşam Beklentisi”, “BeklenenOkullaşma Yılı”, “Ortalama Okullaşma Yılı” ve “Kişi Başına Düşen Gayri Safi Milli Gelir” olmaküzere dört kriter kullanılarak ölçülmektedir.Çalışmada, ülkeleri gelişmişlik düzeylerine göre sınıflandırmak için yukarıda belirtilen dörtkritere dayalı ve 188 alternatiften oluşan bir model sunulmuştur. UTADIS tekniği sıralısınıflandırma problemlerinde başarılı bir şekilde kullanıldığı için ülkelerin doğru gruplamasının buteknikle tespit edilmesi hedeflenmiştir. Çalışma literatürde az bir uygulama alanına sahip UTADIStekniğinin ülkelerin İnsani Gelişmişlik İndeksi değerlerine uygulanması açısından bir ilki temsiletmektedir. Uygulanan UTADIS modeli ile 188 alternatifin 111’i UNDP’nin yaptığı gruplama ileaynı sınıflandırılırken, 77’si farklı bir grupta sınıflandırılmıştır. UTADIS analizi sonuçlarına görebirçok ülkenin sınıflandırmasının güncellenmesi gerektiği gözlemlenmiştir.en_US
dc.identifier.doi10.16951/atauniiibd.740505
dc.identifier.endpage1180en_US
dc.identifier.issn1300-4646
dc.identifier.issn2147-7582
dc.identifier.issue3en_US
dc.identifier.startpage1153en_US
dc.identifier.trdizinid371989en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.16951/atauniiibd.740505
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/371989
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12403/4887
dc.identifier.volume34en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofAtatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.titleÜlkelerin İnsani Gelişmişlik Sınıflamalarının UTADIS Yaklaşımı Aracılığıyla Yeniden Hesaplanması ve Değerlendirilmesien_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar