İŞLEVSEL HALK BİLİMİ KURAMI ÇERÇEVESİNDE TÜRK HALK KÜLTÜRÜNDE MENDİL

dc.contributor.authorÜnalan, Özlem
dc.date.accessioned2024-10-04T19:05:32Z
dc.date.available2024-10-04T19:05:32Z
dc.date.issued2023
dc.departmentBayburt Üniversitesien_US
dc.description.abstractMendil; günlük hayatta sıkça ihtiyaç duyulan doğumdan ölüme yaşamın her evresinde kullanılan ve zaman zaman sembolik dil özelliği gösteren bir nesnedir. Başta el, yüz ve burun silmeye, teri kurulamaya, çeşitli eşyaları taşımaya ve üzerine yiyecek sermeye yaramaktadır. Mendil, erkek takımlarında veya yöresel kadın kıyafetlerinde tamamlayıcı bir ürün olarak kullanılır. Yeni doğan bebeklere, sünnet olan çocuklara, askere gidecek delikanlılara, taziyeye gelen misafirlere, yeni evlenen çiftlere ve bayramlaşmaya gelenlere mendil hediye edilir. Türk kültüründe mendile yüklenen mana oldukça fazladır. Doğum, evlilik ve ölüm âdetleri çerçevesinde mendilin haber verme, bildirme, iletişimi sağlama, kısmeti açma ve hediyelik başta olmak üzere çok sayıda işlevinden söz edilebilir. Mendil bazen insanın hâl dili olur ve mendil işleyen kişiler, yüreğindekilerini işledikleri mendile dökerler. Sevenler sevdiklerini, evlenme istekleri veya ayrılık taleplerini mendille ifade ederler. Ayrıca mendile ilmek ilmek işlenen her işleme; acı, aşk, özlem ve mutluluk bildirir. Hastalıklarına şifa bulmak isteyenler; türbelere, yatırlara ve şifalı gördükleri ağaçlara mendil bağlarlar. Evlenmek isteyip de evlenemeyen kızlar, belirli zamanlarda ve yerlerde mendil sallarlar. Uğur ve uğursuzlukla ilgili inanışlarda, bolluk ve bereketi artırmada ve Hıdırellez’le ilgili uygulamalarda mendilden faydalanılır. Mendil türkülerde, manilerde, efsanelerde, bilmecelerde ve masallarda farklı şekillerde yer alır. Meddahların en önemli aksesuarlarından olan mendil, bazı çocuk oyunlarında ve geleneksel Türk tiyatrosunda da kullanılan bir araçtır. Bu çalışmada gerek insan hayatında gerekse Türk kültüründe önemli bir yeri olan mendilin işlevlerinden söz edilmiştir. Mendilin kullanım alanlarını belirleyebilmek için çeşitli çalışmalardan yararlanılmış elde edilen bilgiler işlevsel halk bilimi kuramı bağlamında değerlendirilmiştir.en_US
dc.identifier.doi10.12981/mahder.1223549
dc.identifier.endpage122en_US
dc.identifier.issn1308-4445
dc.identifier.issue41en_US
dc.identifier.startpage98en_US
dc.identifier.trdizinid1193384en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.12981/mahder.1223549
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1193384
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12403/4463
dc.identifier.volume16en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofMotif Akademi Halkbilimi Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectMendilen_US
dc.subjectİşlevsel Halk Bilimi Kuramıen_US
dc.subjectTürk Kültürüen_US
dc.subjectSembolik Dilen_US
dc.subjectMana.en_US
dc.titleİŞLEVSEL HALK BİLİMİ KURAMI ÇERÇEVESİNDE TÜRK HALK KÜLTÜRÜNDE MENDİLen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar