Anadilden Derlemeler adlı eserde, Derleme Sözlüğü'nde yer almayan kelimeler
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Bayburt Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ağız, aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dilidir. Bu ağız sözcüklerinin derlenmesi sonucu da ağız sözlükleri meydana gelmektedir. Bunlardan bir tanesi de "Anadilden Derlemeler" adlı iki ciltten oluşan sözlüktür. Maarif Vekilliği ve Dil Encümeni'nin çalışmaları ile 1920- 1930 yılları arasında toplanan ağız malzemesi, Hamit Zübeyir (Koşay) ve İshak Refet (Işıtman) tarafından 1932'de yayımlanmıştır. Bu eserin devamı niteliğindeki, " Anadilden Derlemeler 2 " ise Hamit Zübeyir (Koşay) ve Orhan (Aydın) tarafından 1952'de basılmıştır. Bu sözlük aynı zamanda Türkiye Türkçesinin ilk ağız sözlüğü olma özelliğine sahiptir. Sözlükler kelimelerden meydana gelmektedirler ve belirli kurallar çerçevesinde oluşmaktadırlar. Bu çalışmada " Anadilden Derlemeler" adlı eserde, " Derleme Sözlüğü" nde yer almayan kelimeler ele alınmıştır. Derleme Sözlüğü'nde bulunmayan kelimeler tarama yöntemiyle tespit edilerek fişlenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde Anadilden Derlemeler adlı sözlük ve sözlüğün yazarları hakkında bilgi verilmiştir. Çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm; Derleme Sözlüğü'ne alınmamış maddeler. İkinci bölüm; bir veya birkaç anlamı Derleme Sözlüğü'ne alınmamış maddeler. Üçüncü bölüm; Derleme Sözlüğü'ne göre daha detaylı tanımların bulunduğu kelimeler. Dördüncü bölüm; Derleme Sözlüğü'ne alınmamış tanık cümlelerdir. Tespit edilen madde başları alfabetik düzene göre sıralanmıştır. Her maddenin sonunda kelimenin geçtiği cilt, sayfa sayısı ve sütun harfi de belirtilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ağız, Derleme Sözlüğü, Anadilden Derlemeler Sözlüğü, dil.
Dialect is a spoken language that can show differences in sound, shape, syntax and meaning within the same language and is specific to certain settlements or classes. Dialect dictionaries are formed as a result of the compilation of these dialect words. One of them is the dictionary consisting of two volumes called "Compilations from the Mother Tongue". The dialect material collected between 1920 and 1930 with the work of the Ministry of Education and the Language Committee was published by Hamit Zübeyir (Koşay) and İshak Refet (Işıtman) in 1932. As a continuation of this work, "Compilations from the Mother Tongue 2" was published by Hamit Zübeyir (Koşay) and Orhan (Aydın) in 1952. This dictionary also has the feature of being the first dialect dictionary of Turkish. Dictionaries are made up of words and are created within the framework of certain rules. In this study, the words that are not included in the Compilation Dictionary in the work called "Compilations from the Mother Tongue" are discussed. Words not found in the Compilation Dictionary were identified by scanning method and filed. In the introduction part of the study, Information was given about the dictionary named Compilations from The Mother Tongue and the authors of the dictionary. Second part; Articles whose one or more meanings are not included in the Compilation Dictionary. Third part; Words with more detailed definitions according to the Compilation Dictionary. Fourth part; Sample sentences that are not included in the Compilation Dictionary. Detected entries are listed in alphabetical order. At the end of each entry, the volume, page number and column letter of the word are also indicated. Keywords: Dialect, Compilation Dictionary, Compilations from the Mother Tongue, language.
Dialect is a spoken language that can show differences in sound, shape, syntax and meaning within the same language and is specific to certain settlements or classes. Dialect dictionaries are formed as a result of the compilation of these dialect words. One of them is the dictionary consisting of two volumes called "Compilations from the Mother Tongue". The dialect material collected between 1920 and 1930 with the work of the Ministry of Education and the Language Committee was published by Hamit Zübeyir (Koşay) and İshak Refet (Işıtman) in 1932. As a continuation of this work, "Compilations from the Mother Tongue 2" was published by Hamit Zübeyir (Koşay) and Orhan (Aydın) in 1952. This dictionary also has the feature of being the first dialect dictionary of Turkish. Dictionaries are made up of words and are created within the framework of certain rules. In this study, the words that are not included in the Compilation Dictionary in the work called "Compilations from the Mother Tongue" are discussed. Words not found in the Compilation Dictionary were identified by scanning method and filed. In the introduction part of the study, Information was given about the dictionary named Compilations from The Mother Tongue and the authors of the dictionary. Second part; Articles whose one or more meanings are not included in the Compilation Dictionary. Third part; Words with more detailed definitions according to the Compilation Dictionary. Fourth part; Sample sentences that are not included in the Compilation Dictionary. Detected entries are listed in alphabetical order. At the end of each entry, the volume, page number and column letter of the word are also indicated. Keywords: Dialect, Compilation Dictionary, Compilations from the Mother Tongue, language.
Açıklama
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
