Dil-Düşünce Sistemlerinde Farklı Bir Kavramsal İlişki: Eski Türkçe Örneğinde Yönlülük İlkesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorAzılı, Kenan
dc.date.accessioned2024-10-04T19:05:18Z
dc.date.available2024-10-04T19:05:18Z
dc.date.issued2021
dc.departmentBayburt Üniversitesien_US
dc.description.abstractİnsanoğlunun varlığının ve düşünce sistemlerinin temeline yerleştirilen “mekânda var olma” gerçeği, dil sistemlerini oluşturan çeşitli formlarda etkisini göstermektedir. Mekânın içinde bulunma, aynı zamanda mekânın çeşitli öz niteliklerinin de düşünce sistemlerinde kullanılmasını gerektirmekte; buna bağlı olarak ifade biçimlerinin mekânsal özelliklere göre meydana gelmesine ve doğrudan mekâna bağlı olmasına sebep olmaktadır. Bir nevi fizik ve metafor sistemlerini bir araya getiren bu sonucun diller üzerinde oldukça fazla izleri bulunmaktadır. Mekâna ait yatay, dikey ve yan eksenlerdeki ileri/geri, aşağı/yukarı ve sağ/sol gibi altı yön, kimi dil birimlerinde gramerleşme ve kelime türetimlerinden farklı morfolojik ve sentaktik stratejilere kadar birçok dillik sahada mantıksal ilişkileri düzenlemektedir. Modern ve tarihsel dil dönemlerinde tespit edilen dil formlarının büyük bir kısmının yukarıdaki yönlere bağlı kök formlardan türetilerek kimi metaforik ve kavramsal gelişimler gösterdiği anlaşılmaktadır. Bunlar, literatürde “yönlülük ilkesi” olarak nitelendirilebilecek bazı ilkeler çerçevesinde meydana gelmektedir.Bu çalışmada, Türkçenin çeşitli açılardan gelişimlerinin takip edildiği ilk yazılı dönemi olan Eski Türkçedeki yönlülüğe bağlı olarak gelişen çeşitli formlar ve bunların kavramsal ilişkileri değerlendirilecektir. Daha önce yapılan çeşitli çalışmalardan hareketle ortaya konulmuş yönlülük ilkelerinin doğurduğu sonuçlar ele alınacak ve Türkçenin yönlülük ilkesine bağlı stratejileri teorik açıdan irdelenecektir.en_US
dc.identifier.doi10.54316/dilarastirmalari.987089
dc.identifier.endpage98en_US
dc.identifier.issn1307-7821
dc.identifier.issue29en_US
dc.identifier.startpage79en_US
dc.identifier.trdizinid469293en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.987089
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/469293
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12403/4300
dc.identifier.volume15en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofDil Araştırmalarıen_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectKavramsal İlişkileren_US
dc.subjectMetaforen_US
dc.subjectMekânen_US
dc.subjectEski Türkçeen_US
dc.titleDil-Düşünce Sistemlerinde Farklı Bir Kavramsal İlişki: Eski Türkçe Örneğinde Yönlülük İlkesien_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu