Türkiye ile Avrupa Birliği Ülkeleri Arasındaki İmalat Sanayi Endüstri İçi Ticaretin Belirleyicileri
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Geleneksel dış ticaret teorileri, faktör donatım farklılıklarından ortaya çıkan\rendüstriler arası dış ticareti açıklamaktadır. Başka bir deyişle, geleneksel dış ticaret\rteorileri, endüstriler arası ticaretin gelişmişlik düzeyi farklı ülkeler arasında\rgerçekleştiğini savunmaktadır. Bu bağlamda bu teoriler, gelişmişlik düzeyi aynı olan\rülkeler arasındaki dış ticareti açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Endüstri içi ticaret\rkavramı, önceleri gelişmiş ülkelerin arasındaki dış ticareti açıklamak için kullanılmış\rolup, daha sonra gelişmişlik düzeyleri farklı ülkeler arasındaki dış ticaret için de\rkullanılmıştır. Bu açıdan değerlendirildiğinde, endüstri içi ticaret kavramı hem\riktisat hem de dış ticaret literatüründe önemli yere sahiptir.\rTürkiye’nin dış ticareti verileri incelendiğinde; dış ticaret ortağı olarak AB (Avrupa\rBirliği) ve sektör olarak imalat sanayi ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmanın temel\ramacı, 1996-2017 döneminde Türkiye ile AB ülkeleri arasında imalat sanayi endüstri\riçi ticaretinin ölçülmesi ve belirleyicilerinin analiz edilmesidir.\rLiteratürde endüstri içi ticareti ölçmek için statik, yarı dinamik ve dinamik özellikli\rbirçok endeks yer almaktadır. Bu çalışmada ise, endüstri içi ticaretin seviyesini\rölçerken GL (Grubel-Lloyd) endeksinden faydalanılmıştır. Ayrıca endüstri içi\rticaretin belirleyicilerinin ortaya konduğu analizlerde GL endeksinin yanı sıra AE\r(Aquino) endeksi kullanılmıştır. Türkiye ile AB ülkeleri arasındaki imalat sanayi\rendüstri içi ticaretin belirleyicilerinin ortaya koymak amacıyla SGMM (Sistem\rGenelleştirilmiş Momentler Metodu) kullanılmıştır. GL endeksine göre, Türkiye’nin\rİtalya ve İspanya ile olan imalat sanayi dış ticaretinin %40 ’dan fazlası endüstri içi\rticaretten oluşmaktadır. SGMM sonuçlarına göre, hem GL endeksinde hem de AE\rendeksinde anlamsız çıkan değişkenler, ticaret ortağının ticari açıklığı ve sınır\rkomşuluğudur. SGMM sonuçları, iki ülke arasındaki GSYH (gayri safi yurt içi hasıla)\rfarkı, kişi başı GSYH farkı, ticari açıklık farkı, uzaklık ve ticari dengesizlik arttıkça\rimalat sanayi endüstri içi ticaretin azaldığını göstermektedir. Ayrıca iki ülke GSYH\rortalaması, Türkiye’nin ticaret ortağına ticari açıklığı ve ticari yoğunluğu arttıkça ise\rimalat sanayi endüstri içi ticaret artmaktadır. Analizde kukla değişken olarak\rdikkate alınan aynı denizi paylaşmanın endüstri içi ticareti pozitif yönde etkilediği\rtespit edilmiştir
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
4
