ŞANÇİ III (E 152) YAZITI’NIN İLK İKİ SATIRIYLA İLGİLİ OKUMA VE ANLAMLANDIRMA ÖNERİSİ

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorAkpınar, Ahmet
dc.date.accessioned2024-10-04T19:07:36Z
dc.date.available2024-10-04T19:07:36Z
dc.date.issued2022
dc.departmentBayburt Üniversitesien_US
dc.description.abstractYenisey Yazıtları’nda alp ve er sözcükleriyle yan yana geldiğinde “kahramanlık, yiğitlik, mertlik, şecaat” gibi sözcüklerle tanımlanan erdem sözcüğü er erdem, erdem üçün, er erdem üçün, alpın erdemin üçün gibi söz gruplarıyla birleştiğinde bir ideali ifade etmektedir. Bu ideal yazıtlarda çeşitli durumlarda gerçekleşmekte olup devletin iç ve dıştaki haberleşme faaliyetlerinde görev almayı ifade eden “elçilik” mesleği ile de ilişkilidir. Sözgelimi, Yenisey Yazıtları, Türk kabileleri ve devletleri arasında elçilik ve haberleşmenin hangi şekillerde yapıldığına dair pek çok kavramı içermektedir. Bu kavramlardan biri de Eski Türkçedeki yumuş sözcüğüdür. İlk defa Şançi III Yazıtı’nda “haber, haberleşme; elçilik” anlamında tanıklanan bu sözcüğün eski Uygurcada tapıg/tapıgçı sözcüğünün kavram alanı içerisinde kullanılarak bir anlam genişlemesi sonucu eski Uygurcadan itibaren “iş, hizmet, görev; hizmetçi, görevli” anlamında yaygınlaştığı, ancak kök anlamını da koruduğu tarihî metinlerden takip edilebilmektedir. Bu çalışmada, Şançi III (E152) Yazıtı’nın ilk satırında geçen yumuş sözcüğünün anlamı hem cümle bağlamındaki diğer sözcükler yardımıyla (erdem, yor(ı)t-) hem de tarihî Türk lehçelerinden tanıklarla değerlendirilecek, ayrıca önceki okuma ve anlamlandırma tekliflerindeki farklılıklar da göz önünde bulundurularak yazıtın ilk iki satırı anlamlandırılacaktır.en_US
dc.identifier.endpage482en_US
dc.identifier.issn2147-0146
dc.identifier.issue2en_US
dc.identifier.startpage460en_US
dc.identifier.trdizinid1141008en_US
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1141008
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12403/4735
dc.identifier.volume11en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofUluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectRunik yazıen_US
dc.subjectKöktürk yazısıen_US
dc.subjectYenisey Yazıtlarıen_US
dc.subjectŞançi Yazıtıen_US
dc.subjectyumuşen_US
dc.titleŞANÇİ III (E 152) YAZITI’NIN İLK İKİ SATIRIYLA İLGİLİ OKUMA VE ANLAMLANDIRMA ÖNERİSİen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu